Galatasaray SK Logosu Nasıl Oluştu?

Futbolun bir spor dalı olmasının yanında değişik bir gizemi de vardır. Biz futbolseverler için “ futbol asla sadece futbol değildir. ” futbolla yatıp futbolla kalkar, hafta sonunu iple çekeriz. Takımımızın yenildiği hafta spor programlarını zar zor izler, gelecek haftanın galibiyet planını yapar yeni haftayı umutla bekleriz. Yeri gelir üzülür yeri gelir seviniriz ama asla takımımızdan, ‘armamızdan’ ve herkesin efsane olduğu o şanlı formalardan asla vazgeçmeyiz. İşte bizim için futbol çok şey ve futbol her şeydir.

Bugünkü yazımda, 1 Ekim 1905 yılında Mekteb- i Sultani; yani şimdiki adıyla Galatasaray Lisesi’nde Mehmet Ata Bey’in dersinde kurulmasına karar verilen ve Ali Sami Yen önderliğinde kurulan Galatasaray Kulübü’nün logosu nasıl oluşmuş  kısa bilgilerle sizlere aktaracağım.

Galatasaray SK Logosu Nasıl Oluştu?

Ali Sami Yen, Refik Cevdet Kalpakçıoğlu, Kamil Ulus Bey, Asım Sonumut, Reşat Şirvani ve Abidin Daver’in ortaklığı ile Refik Cevdet Kalpakçıoğlu eş başkanlığında Galatasaray Spor Kulübü resmen kurulur.

Kulübün isminin ilk zamanlar Gloria ya da Audace olması istenmiştir. Fakat takım, oynadığı ilk maçta Rum rakibi 2-0 yener ve seyirciler onlara ”Galata Sarayı Efendileri” diye hitap eder. Bu sebepten, bugünkü Galatasaray Spor Kulübünün adı bu şekilde netleşir. Ayrıca Ali Sami Yen başkan, dönemin siyasal şartları gereği babası gibi milliyetçi bir çizgiyi benimser, bunu da Galatasaray futbol takımını kurarken amacının ne olduğunu belirten sözcüklerde dile getirir:

”MAKSADIMIZ İNGİLİZLER GİBİ TOPLU BİR HALDE OYNAMAK, BİR RENGE VE BİR İSME MALİK OLMAK VE TÜRK OLMAYAN TÜM TAKIMLARI YENMEKTİR!” diyerek dile getirmiştir.

Ve şimdi 1905 yılından bu yana yüzünü Batı’ya hedefini hep zirveye kilitlemiş Galatasaray Spor Kulübü’nün logosu nasıl oluşmuş gelin birlikte göz atalım.

Galatasaray Kulübü’nün ilk logosunu Şevki Ege çizmiştir. İsviçre’nin meşhur çikolatası olan Toblerone’nun 1912 senesinde kullandığı  “ kanatları gerili kartal ” logosu, ağzına futbol topu eklenerek Galatasaray’ın logosunun ilk hali oluşturulmuştur.

“Kartal”, Galatasaraylıların üzerinde durduğu bir amblem örneğiydi. Ancak, kartal adı benimsenmeyince, Şevki Ege’nin kompozisyonu bir kenara itildi.

1923 yılında ( Cumhuriyetin ilan edildiği yıl ) Sarı Kırmızılıların artık 1919’dan bu yana kesintisiz olarak yapılmaya başlanan kongrelerinden birisi daha yapıldı. Kulüp henüz 18 yaşındaydı ve Bu kongreye özellikle gençler daha çok ilgi göstermişti.

Ancak bu kongrenin tarihi bir özelliği olacaktı. O güne değin elde ettiği başarılar ile kendisini hem ülke içinde, hem de ülke dışında kabul ettiren Galatasaray’ın, bir kulübün sahip olması gereken bir alamet-i farikaya yani kendisine özgü sembole o kongrede kavuştu.

Kulüp logosunun ortaya çıkışı ise Ahmet Ayetullah adındaki gencin kalemi sayesindedir. Ayetullah, arkadaşı Şinasi ile birlikte Galatasaraylı öğrencilerin sesi olmuşlar ve “ Kara Kedi ” adını verdikleri bir dergi çıkarmışlardı. Dergi öyle matbaada basılan diğer dergiler gibi değildi. Bu dergi tüm arkadaşlarının katılımı ile hazırlanan ve Ayet’in ( Arkadaşları Ayetullah’a kısaca Ayet diyorlardı ) inci gibi el yazı ile de yazılıyordu.

Ayet lise 1. Sınıf öğrencisiydi. En yakın arkadaşı olan Şinasi ile birlikte hazırladığı dergileri olan Kara Kedi’de, inanılmaz çizim yeteneğine sahip olan Ayet, derginin de çizeriydi. Ayet’in bolca yaptığı kara kalem çalışmaları, müthiş gözlem yeteneği, lise gündelik hayatı, İstanbul yaşamı, Beyoğlu ve daha nice birçok olaylar üzerinde canlı bir arşiv oluşturmuştu.

Ayet, işte o harika çalışmalarından birinde kendi zevkine göre geliştirip dekoratif unsurlar/ elle çizilmiş resimlerle süslediği derginin bir sayfasında herkesin dikkatini çeken bir figür kullanmıştı.

Ayet, Harf devrimi öncesinde kullanılan alfabenin G ve S’ye karşılık gelen “gayın” ve “sin” harflerini ahenkli bir tasarım ile birlikte çizmiş, her zaman yaptığını yaparak, ortasına da kendi dergisinin adını ve “logosunu”, o sevimli kara kedisini yerleştirmişti.

Ayet’in bu çizimi hemen herkes tarafından beğenilmişti. “Galata” ve “Saray” kelimelerinin baş harflerinin çok şık bir tasarım ile istiflenerek bir araya getirilmesinden oluşan- tabii ki kara kedisiz  bu amblemin kulüp yöneticilerine gösterilmesine karar verilmişti.

Kulübün 1923 yılında toplanan kongresi Ayet’in çalışmasının heyete sunulması için çok iyi bir fırsattı. Fakat Ayet kişilik olarak o kadar sessizdi ki kongrede bu çalışmasını sunması ve kabul ettirmesi biraz zordu. Yakın arkadaşı Şinasi ise daha atılgan karaktere sahipti ve Şinasi Ayet’ten “Gayın ” ve “ Sin ” harflerinin olduğu resmi olarak kongreye sunmaya karar vermişti. Lakin Şinasi’de sonuçta çok gençti bu sebepten ötürü kongrede ortaya çıkmaya cesaret edememişti. Bu amblemi sunmak için  Daha “oturaklı”, “sözü geçen” bir üyeye ihtiyaç vardı. Şinasi’nin yanıbaşında oturan Doktor Namık (Canko) bir girişimde bulunmuş ve Şinasi’nin elindeki taslağı alarak kürsüye çıkmıştı.
Doktor Namık konuşmasına “ … arkadaşlar genç kardeşlerimizden Şinasi Reşit kongremize bir rozet şekli getirmiştir. Kulübümüzün remzi ve rozetimiz olarak kabul edilmesini teklif ederim …” diyerek başladı. Sonrasında da Şinasi’den aldığı büyük bir resim kağıdına çizilmiş olan sarı kırmızı gayın sin’i ortaya çıkardı. Resmin ortaya çıkması ile birlikte salonda büyük bir alkış koptu ve tüm Galatasaraylıların gönülden anlaşması ile birlikte hiçbir tartışma olmaksızın bu amblem kabul edildi. Artık Galatasaray’ın da tüm dünyadaki önde gelen kulüpler gibi bir amblemi, kendisini semboller ile tanıtmasını sağlayacak bir logosu olmuştu.

Ayet’in eliyle yazdığı öğrenci dergisinin kapağı için tasarladığı amblemin kulübün resmi logosu haline gelmesi ve kongrenin aldığı karar ile kullanımına işlerlik kazandırılması sonrasında, söz konusu amblem ilk kez 1925 yılında yeni kurulmuş olan Galatasaray talebe sandığının zarf ve mektup kağıtlarında kullanılmıştı. Daha sonrasında ise lise öğrencilerinin kasketlerine ve ceketlerine işlenmişti. ( 1928 yılındaki harf devriminden sonra Galatasaray Spor Kulübü’nün logosu bugünkü biçimini aldı.)  Elbette aynı yıllardan itibaren hangi branşta sahaya çıkarsa çıksın tüm Galatasaraylı sporcuların formalarına da.

İşte 115 yıllık tarihiyle; 1 UEFA Süper Kupası, 1 UEFA Kupası, 22 Lig Şampiyonluğu, 18 Türkiye Kupası, 10 Cumhurbaşkanlığı Kupası, 5 Başbakanlık Kupası, 12 TSYD Kupası, 6 TFF Süper Kupası’nı müzesine götürerek adından hem Türkiye’de hem de Avrupa’da söz ettiren Galatasaray Spor Kulübü’nün logosu bu şekilde oluşmuştur.

“Bilgiler için Galatasaray SK resmî sayfasından yararlanılmıştır.”